5.1 Sistem Pilihan Raya di Malaysia
i.
Malaysia
mengamalkan demokrasi berparlimen di samping mengekalkan sistem Raja
Berperlembagaan
ii. Di peringkat negeri pula,Sultan / YdP Negeri merupakan
pemerintah Berperlembagaan bg negeri² berkenaan
iii.
Mengikut
Perlembagaan Persekutuan,tanggungjawab u mengadakan pilihan raya ke Dewan Rakyat & DUN
terletak pd SPR
5.2 Suruhanjaya Pilihan Raya {bhg 8 Perlembagaan}
5.2.1 Keanggotaan : {Perkara 114 Perlembagaan
Persekutuan}
i. SPR dianggotai o seorang Pengerusi ,seorang Timbalan
Pengerusi & 5 org ahli
ii. Anggota² Suruhanjaya
dilantik o Seri Paduka Baginda
YdPA selepas berunding dgn Majlis Raja²
iii.
Seseorang
anggota SPR memegang jwtn berumaur 66 thn.Apabila hilang kelayakan pd bila² masa
beliau msti meletakkan jwtnnya melalui surat y ditujukan kpd YdPA
iv.
x blh
dipecat drpd jwtn kecuali ats syor tribunal y ditubuhkan
v. YdPA blh memecat jwtn mana² anggota
SPR jika anggota tersebut
S Seorang bankrap y belum lepas
S Melibatkan diri dlm apa² jwtn /
pekerjaan berbayar di luar tugas jwtn
S mana² ahli 1
Majlis Parlimen / DUN
5.2.2 Fungsi Utama SPR
i. membuat kajian & persempadanan semula bhg Pilihan Raya
Parlimen & Negeri x kurang 8 thn dr tarikh persempadanan semula y terdahulu
ii. menjalankan urusan pendaftaran pemilih & semakan daftar
pemilih
iii.
menjalankan
pilihan raya umum ke Dewan Rakyat & ke
DUN & menjalankan pilihan raya kecil sekiranya berlaku kekosongan
5.2.3 Persempadanan Semula Bahagian² Pilihan Raya
i. SPR bertanggungjawab u
mengkaji semua sempadan bahagian² Pilihan
Paya Parlimen & Negeri
ii. Syor awal persempadanan bahagian pilihan raya hendaklah
dimaklumkan kpd YdP Dewan Rakyat & PM dikehendaki menyiarkan dlm warta
5.2.4 Pendaftaran Pemilih
i.
Seseorang
pemilih itu mestilah mendaftar dgn SPR sebelum mengundi pilihan raya bg Dewan
Rakyat / DUN
ii. Seseorang itu layak u mendaftar jika :
§ Wargenegara Malaysia
§ Berumur x kurang drpd 21 thn pd tarikh
kelayakan;seorang penduduk di mana² bahagian
pilihan raya di Malaysia
§ x hilang kelayakan
5.2.5
Hilang Kelayakan Pemilih
i. Seseorang pemilih akn hilang kelayakn jika :
♦
Pd tarikh
kelayakan,ditahan kerana x siuman / sedang menjalani hukuman penjara
♦
Sebelum tarikh
kelayakan,tlh didapati bersalah & dihukum mati / penjara u tempoh
lebih 12 bulan & masih menjalani hukuman pd tarikh kelayakan
♦
Tlh didapati bersalah di
bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954
♦
Telah memperoleh
kerakyatan asing
5.2.6 Kelayakkan Calon
*
Seseorang itu layak
menjadi calon dalam mana² pilihan
raya jika memenuhi syarat berikut ;
E Warganegara Malaysia & bermastautin di negara ini
E Berumur x kurang drpd 21 tahum pd hari penamaan calon
E Tinggal di negeri di mana dia akan bertanding
*
Seseorang calon hilang
kelayakan jika dia ;
E Tlh didapati / diisytiharkan x siuman
E Didapati bankrap
E Memegang jawatan berkepentingan “ office of profit”
E Tlh didapati bersalah o
mahkamah di Malaysia & dijatuhi
hukuman penjara u tempoh x kurang dr 1 tahun / denda x kurang dr
RM 2000 & belum mendapat keampunan
E Telah memperoleh
kewarganegaraan asing
5.2.7 Tempoh Pilihan Raya
Q Pilihan Raya u Dewan Rakyat & DUN seperti y ditetapkan
o undang²,diadakan sekali
dlm tempoh 5 tahun kecuali jika dewan dibubarkan lebih awal
Q Pilihan Raya umum diadakan di dalm tempoh 60 hari selepas
tarikh pembubaran
Q Pilihan Raya Kecil diadakan di dalam tempoh 60 hari dr tarikh
kekosongan,sama ada disebabkan kematian,peletakan jawatan
Q Tarikh kekosongan kerusi akn ditetapkan o SPR
5.2.8 Proses Pilihan Raya
a)
Pilihan Raya
Umum / Pilihan Raya Kecil bermula dgn pengeluaran writ pilihan raya o SPR kpd
Pegawai Pengurus Pilihan raya
b) Pd masa y sam 1 notis akn diwartakan,menetapkan tarikh² hari
penamaan calon & hari mengundi
5.2.9 Deposit
a)
RM 10,000
bg kerusi Parlimen & RM 5,000 bg kerusi DUN
b) Calon akn hilang 1/8 drpd jumlah undi y diperoleh o
semua calony bertanding did lm Sesutu bhg pilihan raya berkenaan
5.2.10 Petisyen Pilihan Raya
{ Keputusan pilihan raya blh dicabar di mahkamah.Suatu petisyen
blh dibuat ats sebab ketidak patuhan undang² &
peraturan² pilihan
raya
{ Petisyen pilihan raya mestilah dikemukan ke Mahkamah Tinggi
dalam masa 21 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya diwartakan
{ Keputusan Mahkamah Tinggi Pilihan Raya blh dirayu ke Mahkamah
Persekutuan
5.2.11Penyata Perbelanjaan Pilihan Raya
d Perbelanjaan pilihan raya x blh melebihi RM 200,000 bg Dewan
Rakyat & RM 100,000 bg DUN
d Laporan perbelanjaan mestilah dihantar kpd Pengarah Pilihan Raya
Negeri dlm tempoh 31 hari selepas tarikh
keputusan pilihan raya diwartakan
5.2.12 Elemen² Penting
Pilihan Raya
ß Elemen² penting pilihan raya adalah ;
% Bahagian Pilihan Raya
% Pemilih
% Calon
% Proses Pilihan Raya